'Econoshock' is een gids voor zowat iedereen die (n)iets van economie kent. De moeilijke vaktermen die erin zitten worden vereenvoudigd uitgelegd met oog voor detail. Geert Noels, de auteur, beschrijft zijn toekomstvisie op de wereldeconomie aan de hand van feiten en zijn eigen analyses. Volgens hem zal de nieuwe economie veroorzaakt worden door zes golven, ook shocks genoemd, die samen één grote Econoshock vormen.

1. Demografie;

De wereldwijde bevolkingsgroei blijft maar aanlengen terwijl de bijhorende basisbehoeften (grondgebied, voeding, energie…) niet recht evenredig volgen. Dit zal een eerste sub-shock veroorzaken die de Econoshock zal voeden.

2. Het zwaartepunt verschuift naar het Oosten;

Als we ‘het Oosten’ zeggen, verwijzen we voornamelijk naar India en China. Deze groeilanden hebben zich op korte tijd afgedaan van hun gesloten binnenlandse economie en zijn zich in de wereldeconomie gaan binnendringen. De achterstand die ze hadden, is op enkele jaren tijd volledig weggewerkt. Sterker nog, China is ondertussen de economische grootmacht op mondiaal vlak geworden. Doordat de productiekosten en arbeiderslonen er zo laag waren, verhuisden heel wat westerse en Amerikaanse bedrijven hun productieproces naar dit ‘paradijs’. Dit veroorzaakte een economische verandering op wereldschaal. Dit was exact wat China nodig had om zijn inhaalmanoeuvre extra kracht bij te zetten.

3. Informatie- en communicatietechnologie;

De opkomst van de informatie- en communicatietechnologie, of kortweg ICT, overtrof alle verwachtingen. Deze innovatie zorgde voor een afplatting van de creatieve wereld waardoor er grenzen zijn verlegd en zelfs verdwenen zijn. Een heuse informatielawine heeft de mensheid overrompeld en van zijn sokken geblazen. En het is nog niet voorbij. Het hartje van deze vernieuwing is nog niet uitgedoofd. De gevolgen zullen nog decennia lang nazinderen.   

4. Het einde van fossiele brandstoffen;

Deze shock zal de zwaarste zijn van ze alle allemaal. Energiereserves raken stilaan uitgeput, en in het bijzonder aardolie. Met als gevolg de opkomst van een nieuw begrip: ‘piekolie’. Piekolie wil simpelweg zeggen dat we op weg zijn naar een piek op vlak van de aardolie reserves. Dit wil niet zeggen dat er een einde komt aan oliegebruik, maar dat we op weg zijn naar het einde van goedkope olie. Over het algemeen gezien is duurdere olie geen negatieve zaak. Men zal opzoek moeten naar andere, weliswaar duurzame energiebronnen of naar een verbetering van de huidige. Zo zou men onder meer extra onderzoek moeten doen naar de opslag van zonne-energie. Deze onuitputbare energiebron is één van de hoofdzaken waarin huidige energiegiganten zoals Europa en Amerika zouden moeten investeren. Niet enkel om de energieshock te minimaliseren, maar ook om de zesde en laatste shock, de ecologieshock, aan te pakken. Milieu en energie zijn sterk met elkaar verbonden. Als we het ene probleem aanpakken, zijn we tegelijkertijd bezig met een oplossing voor het andere.

5. Het nieuwe kapitalisme;

Deze shock is geen kredietcrisis, maar een crisis van het totale financiële systeem. En het is niet de zoveelste. Deze golf is omvangrijker. Nooit eerder werden er zoveel banken getroffen. Lokale financiële problemen veroorzaakte wel eens een rimpeling aan de andere zijde van de aardbol, maar nooit eerder met deze kracht en snelheid. Er moeten maatregelen genomen worden op grote schaal voor het te laat. Ook al zijn de centrale banken al bezig met de grove middelen. Een keerpunt is nog niet in zicht.

6. De groene economie;

De auteur spreekt van een goddelijk toeval dat deze klimaatshock samen valt met de energieshock. De dure olieprijzen zijn misschien wel een grotere motivatie dan het Kyotoprotocol als maatregel tegen een blijvende temperatuurstijging. Voor een oplossing zullen we bij de groeilanden moeten gaan aankloppen, ondanks het in eerste instantie veroorzaakt is door de westerse economie. We zitten hiernaast ook met een tweede paradox die een substantieel probleem vormt. De generatie die verantwoordelijk is voor het klimaatprobleem, zal niet (volledig) mee moeten opdraaien voor de gevolgen en de maatregelen. Dit is voor de volgende generatie. Deze combinatie van beide leidt tot een uitstelgedrag in hoge maten. Het milieu kan niet voor overtuiging zorgen. We kunnen enkel hopen dat onze duurder wordende fossiele brandstoffen wel een aanzet geven…

Boeken over economie hebben in mijn ogen twee hele grote negatieve eigenschappen: ontelbare moeilijke begrippen en  saaie lange teksten zonder eind. Maar in tegenstelling tot mijn vrees voor een samenloop van beide, weet de auteur beide obstakels te overwinnen. Door de talloze opsommingen, grafieken, afbeeldingen… is 'Econoshock' een uniek en aangenaam boek om te lezen. Geen sprake van lange, saaie teksten vol met duizelingwekkende cijfergegevens en woorden waar je nog nooit van gehoord hebt. Enkel een aangename analyse, die mooi en overzichtelijk is neergeschreven. Een ware informatiestroom die duidelijk overkomt en waar je daadwerkelijk iets van onthoudt. 'Econoshock' is niets minder dan een echt pareltje.